اگر میخواهید واقعاً طلبه باشید...
جناب استاد مجتهدی(رحمه الله) میفرماید: اگر میخواهید واقعاً طلبه باشید باید دو برنامه را رعایت کنید. یکی برنامه علمی که علم و دانش شما را افزون کند و دیگری برنامه عملی که عمل به آن معنویت شما را اضافه مینماید.
برنامه علمی: در درس خواندن باید چند مورد را رعایت کرد تا موفقیت بدست آورد:
1- قبل از اینکه در کلاس درس حاضر شوید درسی را که استاد قرار است بگوید اول مطالعه کنید تا در بحث مورد نظر مقداری آشنا شوید زیرا پیش مطالعه در فهمیدن درس خیلی موثر است مثلا اگر امروز میخواهید باب حروف جر از سیوطی یا صمدیه را درس بگیرید اول از عوامل و هدایه باب حروف جر را مطالعه کنید ، سپس متن درس را نگاه کنید و آنجایی را که متوجه نمیشوید حواستان را در کلاس خوب جمع کنید وگوش بدهید تا آنجائی را که مطلب نامفهوم بود توسط استاد برای شما روشن گردد.
وقتی که ما طلبه بودیم و مغنی میخواندیم قبل از درس جامع الشواهد را برداشته و معنی اشعار و شواهد را مینوشتیم و برای درس آماده میشدیم.
2- باید در کلاس درس و موقع تدریس استاد خوب گوش فرادهید و به این طرف و آن طرف نگاه نکنید و یا با دیگری صحبت نکنید یا فکرتان جای دیگری نباشد و خلاصه اینکه در موقع تدریس استاد از آنچه که باعث میشود حواس شما به جای دیگری متوجه شود خودداری کنید.
3- بعد از تدریس استاد باید آن درس را دوباره مطالعه کنید و برای مباحثه آماده شوید و مطالبی را که اگر احیانا نفهمیدید مشخص کنید تا در مباحثه رفع شود.
4- روز بعد درس گذشته را مباحثه کنید.
5- بعد از اتمام تحصیل یکباره کتاب را کنار نگذارید بلکه دوباره کتاب را دوره کنید.
6- بعد از تدریس کل کتاب توسط استاد و مباحثه و رعایت موارد دیگر آن، خودتان آن کتاب را تدریس کنید که علاوه بر اینکه در این خصوص خُبره میشوید بلکه زکات علم خود را هم پرداخته اید.
در این زمینه امام حسن مجتبی (ع) میفرمایند: « علِّمِ النّاسَ عِلمَکَ وَ تَعَلَّم عِلمَ غَیرِک» علم خودت را به مردم بیاموز و علم دیگران را هم یاد بگیر(بحار ج78 ص111)
7- روزهای تعطیلی پنج شنبه و جمعه کتاب را خلاصه نویسی کنید و پیرامون مطالب کتاب تحقیق نمایید و کتب جنبی دیگر که متن درسی نیستند مطالعه کنید.
اما برنامه عملی :
در کنار درس و تعلیم و تعلم که شما را باسواد می کند، باید از قرآن کریم و احادیث اهل بیت(علیهم السلام) استفاده و بهره برداری شود چون بعدها یا شما میخواهید خطیب و سخنران شوید یا مولف و مترجم و مدرس و غیره شوید از ایات قرآن و احادیث بی نیاز نخواهید بود، بلکه رمز موفقیت شما حفظ آیات و احادیث اهل بیت(علیهم السلام) است(1)، زیرا مردم از شما قرآن و حدیث و روایت میخواهند و اموری از قبیل ضرب ضربا و قواعد منطق و اصول و فلسفه و بقیه دروس حوزوی،مورد توجه آنان نیست و اگر از اینها سخن به میان بیاورید خسته و ملول میشوند لذا از همین الان تصمیم بگیرید قران و حدیث حفظ کنید(2)، لذا روی همین اصل است که در حوزه حضرت آیت الله مجتهدی(رحمه الله) مرسوم است که جهت تشویق طلاب به این امور هرکس که تمام قرآن کریم را حفظ کند در موقع ازدواج او مبلغ قابل توجهی از سوی حضرت استاد به او هدیه خواهد شد(3)
———————————-
پی نوشت:
(1) حضرت امام صادق(ع) درباره نقل حدیث فرمودند:
«حَدَّثوا عَنّا و لا حَرَجَ، رَحِمَ اللهُ مَن أحیا أمرَنا» از ما حدیث نقل کنید و احساس سختی نکنید،خدا رحمت کند کسی را که امر ما را زنده بدارد.
و همچنین حضرت امام محمد باقر(ع) فرمودند: « یا فُضَیل إنَّ حَدیثَنا یُحیی القلوب» ای فضیل سخن و حدیث ما دلها را زنده میکند.
و همچنین حضرت امام جعفر صادق(ع) میفرمایند: « إعرِفوا مَنازِلَ النّاسِ علی قَدَرِ رِوایَتِهِم عَنّا» مقام و منزلت مردم را به تعداد روایاتی که از ما نقل میکنند بشناسید.
(2) پیامبر اکرم(ص) فرمودند: « أشرافُ اُمَّتی حَمَلَةُ القُرآنِ و أصحابُ اللّیل» اشراف و بزرگان امت من حاملین قرآن و شب زنده دارها هستند.
(3) این نوع نوشتار به این خاطر است که کتاب آداب الطلاب در زمان حیات حضرت استاد به چاپ رسیده است.